โครงการศูนย์ภูฟ้าพัฒนาตามแนวพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ

โครงการศูนย์ภูฟ้าพัฒนาตามแนวพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ  

สยามบรมราชกุมารี จังหวัดน่าน

ความเป็นมาโครงการ

สภาพพื้นที่ของอําเภอบ่อเกลือ และอําเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดน่าน มีภูมิประเทศเป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อน พื้นที่ป่าอุดมสมบูรณ์ และเป็นต้นน้ำของแม่น้ำน่าน แต่ในช่วงต่อมาพื้นที่ป่าถูกราษฎรบุกรุก โค่น เผา และถางต้นไม้ เพื่อทําการปลูกข้าวไร่ในรูปแบบของการทำไร่เลื่อนลอยและปลูกพืชหมุนเวียน โดยมีแนวโน้มการขยายตัวอย่างรวดเร็วตามการเพิ่มของประชากร ทําให้ความอุดมสมบูรณ์ของดินลดลง สภาพพื้นที่เสื่อมโทรม ส่งผลกระทบให้ราษฎรขาดโอกาสทั้งทางเศรษฐกิจและสังคม

    เมื่อวันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2538 สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ

สยามบรมราชกุมารี ได้เสด็จฯ เยี่ยมราษฎรและทอดพระเนตร บ่อเกลือสินเธาว์ ณ บ้านบ่อหลวง อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน ทรงเห็นสภาพความเป็นอยู่ของราษฎรที่มีความด้อยโอกาส ทั้งทางเศรษฐกิจและสังคม จึงได้มีพระราชดำริให้สำนักงานโครงการส่วนพระองค์ ดำเนินการช่วยเหลือพัฒนาในพื้นที่อำเภอบ่อเกลือ 

โดยเริ่มพัฒนาที่โรงเรียนประถมศึกษาก่อนเป็นอันดับแรก แล้วจึงขยายไปยังศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง” ประกอบด้วย 4 โครงการได้แก่ โครงการเกษตรเพื่ออาหารกลางวัน โครงการควบคุมโรค

ขาดสารไอโอดีน โครงการส่งเสริมสหกรณ์ และโครงการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ

        สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี จึงทรงโปรดฯ 

ให้จัดตั้งศูนย์ภูฟ้าพัฒนาขึ้น เมื่อวันที่ 30 พฤศจิกายน 2542 ณ หมู่ที่ 2 บ้านห่างทางหลวง และหมู่ที่ 3 

บ้านผาสุก ตำบลภูฟ้า อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน เพื่อใช้เป็นต้นแบบการพัฒนาและการถ่ายทอดความรู้

การพัฒนาไปสู่พื้นที่ และราษฎรในท้องที่อำเภอบ่อเกลือ และอำเภอเฉลิมพระเกียรติ ตามพระราชปณิธานของพระองค์ โดยมีวัตถุประสงค์โครงการ ดังนี้

๑. เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตราษฎรบนพื้นที่สูงและใช้เป็นต้นแบบในการพัฒนาต่อไป

๒. เพื่อการส่งเสริมอาชีพที่เหมาะสมกับศักยภาพของราษฎรและพื้นที่บนที่สูง                            

๓. เพื่อเป็นศูนย์รวบรวมและพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้สอดคล้องด้านการตลาด

๔. เพื่อการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ ศึกษาธรรมชาติ และวัฒนธรรมท้องถิ่น

๕. เพื่อการศึกษาวิจัยถ่ายทอดความรู้การพัฒนาและการจัดการทรัพยากรธรรมชาติที่ยั่งยืน 

สู่จุดมุ่งหมาย “คนอยู่ร่วมกับป่า”

"โครงการศูนย์ภูฟ้าพัฒนาตามพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี" มีแนวทางการพัฒนา 4 ด้านด้วยกัน ด้านแรก คือ การพัฒนาเด็กและเยาวชนในโรงเรียนและศูนย์การเรียนรู้ชุมชนไทยภูเขาแม่ฟ้าหลวง โดยทรงต้องการส่งเสริมให้เด็กมีการเจริญเติบโตและพัฒนาศักยภาพ มีสุขภาพแข็งแรง สามารถอ่านออกเขียนได้ มีความรู้พื้นฐานอย่างเพียงพอสามารถพึ่งตนเองได้ และยังสามารถเรียนต่อในชั้นสูงต่อไป ตามศักยภาพของแต่ละคน ด้านที่สอง คือ การจัดการทรัพยากรธรรมชาติ ทรงโปรดเกล้าฯ ให้จัดตั้งศูนย์ศึกษาและการถ่ายทอดเทคโนโลยีการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม"ภูฟ้า" ขึ้นที่ ตำบลภูฟ้า อำเภอบ่อเกลือ เมื่อวันที่ 30 พฤศจิกายน 2542 เพื่อให้เป็นห้องเรียนและพิพิธภัณฑ์สำหรับเด็ก สามารถศึกษาค้นคว้า ทำโครงงานต่าง ๆ รวมทั้งเป็นที่เรียนวิทยาศาสตร์ รวมทั้งเป็นศูนย์ถ่ายทอดความรู้สำหรับประชาชน ด้านที่สาม คือ การส่งเสริมอาชีพภาคเกษตรและอาชีพนอกภาคเกษตร ที่สอดคล้องกับทรัพยากรธรรมชาติและภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อให้ชุมชนพึ่งตนเองได้ และด้านที่สี่ คือ ทรงเน้นให้มีการอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่น

นอกจากนี้ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ยังได้เสด็จพระราชดำเนินทรงเยี่ยมศูนย์ภูฟ้าพัฒนา ตามพระราชดำริ อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน และพระราชทานคำแนะนำในการดำเนินงานพัฒนาศูนย์ภูฟ้าอีกหลายครั้ง การดำเนินงานกิจกรรมต่าง ๆ ที่ศูนย์ภูฟ้าพัฒนา 

ในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี มีหลายหน่วยงานร่วมดำเนินการ ซึ่งมีผลการดำเนินงานสนองพระราชดำริดังต่อไปนี้

1. ด้านการเลี้ยงสัตว์

1.๑ การส่งเสริมการเลี้ยงสัตว์น้ำและเพาะขยายพันธุ์สัตว์น้ำ ปล่อยในแหล่งน้ำธรรมชาติ 

ได้ดำเนินการปล่อยพันธุ์ปลา เช่น ปลาพลวงหิน ปลามัน ปลาปีกแดง เป็นต้น

1.๒ การส่งเสริมการเลี้ยงสัตว์ได้ดำเนินการฝึกอบรมและสนับสนุนปัจจัยการผลิตให้แก่เกษตรกรที่เข้าร่วม โครงการแล้ว เช่น การเลี้ยงแพะ การเลี้ยงสัตว์ปีก การผลิตลูกสัตว์ปีก การเลี้ยงสุกรพื้นเมือง 

การผลิตลูกสุกร

2. ด้านการเพาะปลูก

2.1 การพัฒนาและส่งเสริมการปลูกข้าว ได้ดำเนินการให้ความรู้การปลูกข้าวไร่-ข้าวนา 

และพัฒนาเทคโนโลยีที่เหมาะสม พร้อมกับได้จัดตั้งธนาคารข้าวศูนย์ภูฟ้าด้วย

2.2 การส่งเสริมปลูกหม่อน ได้ดำเนินการฝึกอบรมเกษตรกรเรื่องการปลูก การดูแลรักษา 

การตัดแต่งกิ่ง การโน้มกิ่ง และเทคนิคการพัฒนาคุณภาพผลหม่อนสดให้กับเกษตรกร รวมทั้งสนับสนุนปัจจัยการผลิต เช่น ต้นหม่อน ปุ๋ยอินทรีย์ ปุ๋ยเคมี และปุ๋ยโดโลไมด์ พร้อมกับการถ่ายทอดวิธีการแปรรูป เช่น การทำน้ำหม่อนพร้อมดื่ม แยมหม่อน และชาเชียวใบหม่อน โดยได้มีการตั้งกลุ่มเกษตรกรขึ้น

2.3 การส่งเสริมการปลูกพืชผัก ไม้ผล ได้ดำเนินการส่งเสริมการปลูกพืชผักเพื่อบริโภคและ

เพื่อจำหน่าย ได้ดำเนินการส่งเสริมการปลูกพืช เช่น กล้วยน้ำว้า สับปะรด มะขามเปรี้ยวฝักโต เงาะ ขนุน ไผ่ และการปลูกชาอู่หลง

3. ด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ

3.1 ด้านแหล่งน้ำชลประทาน โดยกรมชลประทานดำเนินการ ดังนี้

1) ปี พ.ศ. 2543 ดำเนินโครงการฝายห้วยเมี่ยงพร้อมระบบส่งน้ำ หมู่ที่ 3 ตำบล

ภูฟ้า อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน เพื่อการอุปโภคบริโภค และเพื่อการเกษตร และดำเนินโครงการฝายห้วยแป้นพร้อมระบบส่งน้ำ พื้นที่รับประโยชน์ 850ไร่ สำหรับพื้นที่โครงการศูนย์ภูฟ้าพัฒนา และบ้านผาสุก หมู่ที่ 3 ตำบลภูฟ้า อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน

๒) ปี พ.ศ. 2544 ดำเนินโครงการฝายห้วยสะลีพร้อมระบบส่งน้ำเพื่อการอุปโภค

บริโภค และเพื่อการเกษตร สำหรับบ้านผาสุก หมู่ที่ 3 และบ้านสบมาง หมู่ที่ 4 ตำบลภูฟ้า อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน และดำเนินโครงการฝายห้วยอามพร้อมระบบส่งน้ำเพื่อการอุปโภคบริโภคและเพื่อการเกษตร สำหรับบ้านสบมาง หมู่ที่ 4 ตำบลภูฟ้า อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน

๓) ปี พ.ศ. 2545 ดำเนินโครงการอ่างเก็บน้ำห้วยทบศอกพร้อมระบบส่งน้ำ ขนาด

ความจุ 18,655 ลูกบาศก์เมตร เพื่อเพิ่มความชุ่มชื้น เป็นแหล่งน้ำสำรองเพื่อการอุปโภคบริโภค

และการเกษตร ภายในพื้นที่โครงการศูนย์ภูฟ้าพัฒนา และสนับสนุนพื้นที่ทำนา เนื้อที่ 60 ไร่ สำหรับ

บ้านผาสุก หมู่ที่ 4 ตำบลภูฟ้า อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน

๔) ปี พ.ศ. 2548 ดำเนินโครงการอ่างเก็บน้ำห้วยสวก 1 ขนาดความจุ 37,000 

ลูกบาศก์เมตร เพื่อเพิ่มความชุ่มชื้น เป็นแหล่งน้ำสำรองเพื่อการอุปโภคบริโภค และเพื่อการเกษตร ภายในพื้นที่โครงการศูนย์ภูฟ้าพัฒนา และบ้านผาสุก หมู่ที่ 3 ตำบลภูฟ้า อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน และดำเนินโครงการอ่างเก็บน้ำห้วยสวก 2 ขนาดความจุ 118,000 ลูกบาศก์เมตร เพื่อเพิ่มความชุ่มชื้น เป็นแหล่งน้ำเพื่อการอุปโภคบริโภค และเพื่อการเกษตรในพื้นที่โครงการศูนย์ภูฟ้าพัฒนา และบ้านผาสุก หมู่ที่ 3 ตำบลภูฟ้า อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน

๕) ปี พ.ศ. 2553 ดำเนินโครงการอ่างเก็บน้ำห้วยสวน ขนาดความจุ 4,000 

ลูกบาศก์เมตร เพื่อเพิ่มความชุ่มชื้น และเป็นแหล่งน้ำสำรองเพื่อการอุปโภคบริโภค และเพื่อการเกษตรของ

ศูนย์ภูฟ้าพัฒนา และพื้นที่ใกล้เคียง

๖) ปี พ.ศ. 2556 ดำเนินโครงการฝายน้ำปันพร้อมระบบส่งน้ำบ้านนากอก หมู่ที่ 1 

ตำบลภูฟ้า อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน พื้นที่รับประโยชน์ 100 ไร่ บริเวณศูนย์ภูฟ้า และราษฎรใกล้เคียง 

และดำเนินโครงการฝายน้ำปันพร้อมระบบส่งน้ำ บ้านนากอก หมู่ที่ 1 ตำบลภูฟ้า อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน พื้นที่รับประโยชน์ 100 ไร่

11) ปี พ.ศ. 2557 - พ.ศ. 2558 ดำเนินโครงการฝายห้วยหวะ พร้อมระบบส่งน้ำ 

หมู่ที่ 2 บ้านห่างทางหลวง ตำบลภูฟ้า อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน พื้นที่รับประโยชน์ 100 ไร่

3.2 ด้านการพัฒนาที่ดิน โดยกรมพัฒนาที่ดิน ดำเนินการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ เนื้อที่

3,100 ไร่ ปรับปรุงซ่อมแซมระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ สาธิตการอนุรักษ์ดินและน้ำ สาธิตการใช้ปุ๋ยพืชสด ส่งเสริมการใช้ปุ๋ยพืชสด ปรับปรุงพื้นที่ดินกรด สาธิตการทำการใช้ปุ๋ยหมักและปุ๋ยชีวภาพ ส่งเสริมการทำ

ปุ๋ยหมักและปุ๋ยอินทรีย์น้ำ ส่งเสริมการใช้ปุ๋ยซูเปอร์ฟอสเฟสในพื้นที่ปลูกข้าวไร่ สาธิตการใช้ปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูง สนับสนุนการสร้างโรงปุ๋ยอินทรีย์ของศูนย์ภูฟ้าพัฒนาฯ

3.3 ด้านการจัดการที่ดินรายแปลงเกษตรกรศูนย์ภูฟ้าพัฒนาฯ ดำเนินการสำรวจรังวัดที่ดิน 

ข้อมูลพื้นฐาน สำรวจขอบเขตพื้นที่ และรังวัดที่ดิน จำนวน 163 แปลง เนื้อที่ 1,812-3-78 ไร่ พร้อมสำรวจหาค่าพิกัด GPS วางหมุดโครงการฯ จำนวน 32 หมุด ปักเขต จำนวน 107 หลัก และสร้างศูนย์เกษตรกรต้นแบบขึ้น จำนวน 3 ราย ทั้งนี้ได้จัดรูปแบบแปลง การใช้ประโยชน์จากที่ดินของเกษตรกร พร้อมกับพัฒนากิจกรรมรายแปลงแก่เกษตร พร้อมสนับสนุนปัจจัยการผลิต และการจัดระบบกระจายน้ำภายในแปลงเกษตรกร

3.4 ด้านการฟื้นฟูทรัพยากรป่าไม้ โดยกรมป่าไม้ และกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช 

ร่วมกันดำเนินการฟื้นฟูทรัพยากรดิน น้ำ และป่าไม้ ให้ได้พื้นที่ป่าเพิ่มขึ้น อาทิเช่น การจัดทำฝายชะลอน้ำเพื่อความชุ่มชื้นในพื้นที่ป่า การส่งเสริมการปลูกป่า การขยายผลการปลูกพืช/ไม้สมุนไพร ดำเนินกิจกรรมเสริมทักษะและพัฒนาคุณภาพชีวิตราษฎรในเขตพื้นที่โครงการ จำนวน 6 หมู่บ้าน 1,020 ครัวเรือน 3,234 คน ตำบลภูฟ้า อำเภอบ่อเกลือ รวมทั้งให้ความรู้ รณรงค์การทำความเข้าใจกับราษฎรให้ลดพื้นที่ทำไร่หมุนเวียน คืนผืนป่ากลับคืนสู่ภาครัฐ

4. ด้านการสร้างต้นแบบการพัฒนาและถ่ายทอดองค์ความรู้การพัฒนาไปสู่พื้นที่โครงการศูนย์ภูฟ้าพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน

4.1 ดำเนินการทดสอบและส่งเสริมการเกษตร เช่น ทดลองปลูกข้าวไร่ พัฒนาระบบการปลูกพืช

ผสมผสานที่มีความหลากหลายของพืช พัฒนาไม้ผลในไร่ของเกษตรกร จัดทำแปลงขยายพันธุ์ผักพื้นบ้าน ถ่ายทอดองค์ความรู้การรวบรวมเมล็ดและพันธุ์ผักพื้นบ้านแก่เกษตรกรในพื้นที่

4.2 ด้านการสาธิตเพื่อเป็นต้นแบบการพัฒนา ดำเนินการจัดตั้งศูนย์สาธิตการสร้างตนเอง

ศูนย์ภูฟ้าพัฒนาฯ จำนวน 1 แห่ง เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้แก่เกษตรกร

5. ด้านการสร้างความเข้มแข็งและพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ ดำเนินการจัดตั้งกลุ่มอาชีพเกษตรกร เช่น กลุ่มแปรรูปผลผลิต กลุ่มธนาคารข้าว กลุ่มโรงสีข้าว และกลุ่มปุ๋ยหมัก กลุ่มอาชีพนอกภาคการเกษตร เช่น 

กลุ่มอาชีพผลิตน้ำยาอเนกประสงค์ กลุ่มร้านค้าชุมชน และกลุ่มออมทรัพย์ ฯลฯ

จากแนวพระราชดำริที่สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชทานให้ สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.) ดำเนินการศึกษาผลการดำเนินงานโครงการที่ผ่านมา พร้อมประสานหน่วยงานที่เกี่ยวข้องร่วมดำเนินการพัฒนา ให้มีลักษณะคล้ายศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ซึ่งสำนักงาน กปร. ได้ดำเนินการสนองพระราชดำริ ได้มีการพิจารณาแต่งตั้งคณะกรรมการบริหารและคณะอนุกรรมการโครงการศูนย์ภูฟ้าพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี อำเภอ

บ่อเกลือ จังหวัดน่าน ดังนี้

๑) คำสั่งคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ที่ 1/2560 

ลงวันที่ 25 มิถุนายน 2560 เรื่อง แต่งตั้งคณะกรรมการบริหารและคณะอนุกรรมการโครงการศูนย์ภูฟ้าพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน ลงนามโดยนายกรัฐมนตรี ประธานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ โดยสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงดำรงตำแหน่งประธานที่ปรึกษากิตติมศักดิ์ 

๒) คำสั่งคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ที่ 5/2560 

ลงวันที่ 21 กันยายน 2560 เรื่อง ปรับปรุงองค์ประกอบคณะกรรมการบริหารและคณะอนุกรรมการโครงการศูนย์ภูฟ้าพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี อำเภอ

บ่อเกลือ จังหวัดน่าน ลงนามโดยนายกรัฐมนตรี ประธานคณะกรรมการพิเศษ เพื่อประสานงานโครงการ

อันเนื่องมาจากพระราชดำริ โดยมีคำสั่งแต่งตั้ง และปรับปรุงคณะอนุกรรมการฯ ประกอบด้วยกรอบแนวทางการดำเนินงานโครงการศูนย์ภูฟ้าพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน ประกอบด้วย

1. วัตถุประสงค์ 

    1) ราษฎรในพื้นที่มีการพัฒนาคุณภาพชีวิตที่ดี มีที่ทำกิน มีอาชีพมั่นคง และมีรายได้

พอเพียงในครอบครัว

    2) ราษฎรในพื้นที่ มีสาธารณสุข การศึกษา และโภชนาการที่ดี

  3) โครงการศูนย์ภูฟ้าพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน มีการดำเนินงานเสมือนศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในด้านการศึกษา ค้นคว้า ทดลอง วิจัย และขยายผลไปสู่ประชาชน และเกษตรกร

  4) มีการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสม

2. เป้าหมายหลักของการพัฒนา

  1) เพิ่มทางเลือกในการประกอบอาชีพให้แก่ราษฎรในด้านภาคการเกษตรและ

นอกภาคการเกษตร

  2) มีการจัดการศึกษาที่เหมาะสม สอดคล้องกับภูมิสังคม และมีบริการทางด้านสาธารณสุข

  3) มีการบริหารจัดการฟื้นฟู และอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติที่เหมาะสม คนอยู่กับป่าไม้อย่างเกื้อกูลกัน

  4) ศูนย์ภูฟ้าพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ทำการศึกษา ค้นคว้า ทดลอง วิจัย และสามารถขยายผลไปสู่ประชาชนและเกษตรกรที่เหมาะสมกับภูมิศาสตร์ ภูมิสังคมของพื้นที่

  3. พื้นที่เป้าหมายโครงการศูนย์ภูฟ้าพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในสมเด็จ

พระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน กรมป่าไม้ได้อนุญาตให้สำนักพระราชวัง 

เข้าดำเนินการ เพื่อใช้ประโยชน์ในการศึกษาหรือวิจัยทางวิชาการ ตามโครงการศูนย์ภูฟ้าพัฒนา ตามพระราชดำริฯ เมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม 2550 มีกำหนดระยะเวลา 30 ปี จนถึงวันที่ 30 เมษายน 2580 มีเนื้อที่ 1,812-3- 78 ไร่ ครอบคลุมพื้นที่อำเภอบ่อเกลือ และอำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดน่าน สามารถแบ่งขอบเขตพื้นที่การดำเนินโครงการฯ ได้ 2 ส่วน ดังนี้

    3.1 พื้นที่ทรงงาน เนื้อที่ 1,800 ไร่ เป็นที่ตั้งโครงการศูนย์ภูฟ้าอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ตำบลภูฟ้า อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน โดยแบ่งพื้นที่ออกเป็น 2 ส่วน ดังนี้

ส่วนที่ 1 พื้นที่ เนื้อที่ 600 ไร่ เป็นพื้นที่ทรงงาน แปลงสาธิตด้านการเกษตร และ

อาคารฝึกอบรม

ส่วนที่ 2 พื้นที่ เนื้อที่ 1,200 ไร่ เป็นพื้นที่จัดสรรให้เกษตรกรทำการเกษตร จำนวน 

127 ราย 

 

 

3.2 พื้นที่ขยายผล : พื้นที่อำเภอบ่อเกลือ และอำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดน่าน

มีพื้นที่ดำเนินการดังต่อไปนี้

๑) แปลงเกษตรกรต้นแบบ จำนวน 22 ราย ของโครงการศูนย์ภูฟ้าพัฒนา

อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในพื้นที่ 6 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านนากอก บ้านห่างทางหลวง บ้านผาสุก บ้านสบมาง 

บ้านห้วยล้อม และบ้านห้วยลอย ตำบลภูฟ้า อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน

๒) พื้นที่ที่มีพระราชดำริให้ดำเนินการ ในพื้นที่บ้านสบปืน ตำบลห้วยโก๋น และ

บ้านห้วยกานต์ ตำบลขุนน่าน อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดน่าน